Hoofdstuk 1: Het begin (1936-1947)

Hoofdstuk 1: Het begin (1936-1947)

We schrijven het jaar 1934. Nederland is in de ban van de luchtvaart.  Een Nederlands passagiersvliegtuig van de KLM, een tweemotorige DC 2, de “Uiver”, heeft de Melbourne race gewonnen !!!. Een race die de wereld omspande……

Het enthousiasme voor de luchtvaart was groot in die tijd. Er werden verschillende luchtvaartclubs opgericht. Zo ook in onze regio. 

In april 1934 was er in restaurant ‘Het Hof van Holland’ (aan de Kerkbrink in Hilversum) een tentoonstelling: de Eerste Hilversumsche Luchtvaart Tentoon- stelling. Het Goois Vliegveld Comité werd opgericht en men ging op zoek naar een geschikte locatie om een vliegterrein te beginnen. Een paar suggesties in die dagen waren een terrein bij de Crailose brug (tussen Hilversum en Bussum) en er zijn tekeningen gemaakt voor een groot vliegveld aan de Loosdrechtseweg.

1936. Inmiddels was er een vereniging opgericht met als zetel Zeist: de Sticht-Gooische Kleine Luchtvaartclub, kortweg genoemd de SGKL. 

De Hilversumse afdeling van de SGKL  had in 1936 een zweeftoestel een Zögling, de PH- 47, tentoongesteld in de showroom van de Chevrolet dealer J.Hoggüer aan de Groest nr. 9. Deze kist was in Nederland gebouwd door de Zeister Zweefvliegfabriek in Zeist. (Ook de PH-48, eveneens een Zögling, werd door dezelfde fabriek gebouwd voor de SGKL). 

Door dit grote succes kregen een paar jonge Hilversumse SGKL- leden het idee om te gaan verzelfstandigen (ook toen al). Tot groot verdriet van de afdeling Zeist van de SGKL, scheidde de Hilversumse afdeling zich af van de moederclub. 

En op 22 december 1936 werd de Hilversumsche Zweefvlieg- en Kleine Luchtvaartclub opgericht. Afgekort de HZKL. De Koninklijke goedkeuring kwam een paar maanden later, op 30 juni 1937. 

3-hzkl.jpg
1936: oprichting H.Z.K.L.


De club kreeg de beschikking over een verenigingsruimte aan de Mauritsstraat nummer 1 te Hilversum en een materiaalopslagplaats aan de Torenstraat. Er was één kist beschikbaar: de PH-47 “Zögling”  en er werd hard gewerkt aan de lier. De liertrommels waren gemonteerd op de wielen van de clubauto, een échte Spijker…...

In 1937 werd er gevlogen op de heide tussen Hilversum en Bussum. In het najaar werd de eerste start gemaakt met de PH-47. Vóór men begon met vliegen moest het terrein worden afgebakend  met vlaggen, de toegangswegen afgezet en waarschuwingsborden geplaatst. Twee Rode-Kruis mannen en drie politieagenten moesten zorgen voor een ordelijk en veilig verloop van de vliegdag…… Er was één instructeur (en tevens zweefvlieg-technicus): luitenant Brettscheider. De eerste lessen waren z.g. “wakkel-oefeningen” of “sledevaarten”: proberen horizontaal te blijven, zittend op de kist en voortgetrokken door de Spijker- lier. Na de eerste “vlieg”dag werd het hele circus weer afgebroken, ingeladen en ging het terug naar de Torenstraat.   

Op 17 april 1938 was het feest bij de HZKL: er was een nieuwe kist in gebruik genomen. Het was de PH-82, een open éénzitter van het type ESG. Hij werd door de instructeur ingevlogen die dag, en voldeed volkomen aan de gestelde eisen. Er werden starts gemaakt die wel 80 seconden duurden……​

2312321.jpg
PH-82 Grunau 9 ESG zweefvliegtuig


Een jaar later werd de PH-47 “Zögling” afgeschreven na een mislukte landing. 

Inmiddels was ten zuiden van Hilversum een nieuw vliegveld aangelegd. Het werk was uitgevoerd in het kader van de tewerkstelling door werklozen. In de zomer van 1939 was het klaar en maakte een Fokker CV een proeflanding, maar maakte toen diepe voren in het gras…. Het veld zou officieel worden geopend op 30 september, maar dat ging niet door vanwege de algemene mobilisatie. Het vliegveld werd in gebruik genomen door defensie en er werden militaire toestellen gestationeerd. 

In 1940 werd de 25-jaar-oude Spijker, bouwjaar 1915 (!) ingeruild voor een tien jaar oude Ford. Op 2 mei 1940 werd de laatste zweefvlucht gemaakt op de Oude Renbaan. Op 10 mei 1940 werd het vliegveld ten zuiden van Hilversum aangevallen. Na de capitulatie werd het vliegveld gebruikt door de Duitse Luftwaffe.

Op 15 juli 1940 kregen de clubbesturen een schrijven van de KNVvL (in opdracht van het Duitse opperbevel) dat het zweefvliegen voorlopig was verboden. Aangeraden werd om de zweeftoestellen te demonteren, zo goed mogelijk op te bergen en te wachten op betere tijden.

Tijdens de oorlogsperiode hebben de leden van de HZKL alleen maar kunnen drómen van zweefvliegen…….

Maart 1946, Nederland is bevrijd en het begint weer te kriebelen. Op 29 maart is er een ALV. De club heeft op dat moment 35 leden (inclusief vijf B- brevet houders en twee C- brevet houders). Er komt nieuw bestuur: de heer Vierstra wordt voorzitter en de heer Sweers penningmeester. De legendarische Dick Robeer (later jarenlang beroepstechneut en instructeur) wordt één van de commissarissen. De vloot bestaande uit de PH-47, de PH-48 en de PH 82 ESG, wordt na vijf jaar opslag niet meer luchtwaardig bevonden. Tijdens de ALV van 29 maart 1946, wordt voorgesteld om de naam van de club te wijzigen in Gooische Zweefclub. Tijdens de rondvraag wordt geïnformeerd naar de stand van zaken betreffende het gebruik van het vliegveld bij Loosdrecht. Dit blijkt vooralsnog nog niet te kunnen. 

Op 12 mei is er wéér een ALV, waarin wordt besloten de naam van de HZKL te wijzigen in Gooische Zweefvliegclub.

Het vliegterrein bij Bussum “De Oude Renbaan” mag nog steeds worden gebruikt, dus daar wordt in 1946 gevlogen in samenwerking met de ACvZ.  

In de loop van het seizoen blijkt dat de liermotor niet helemaal jofel meer is. 

Er wordt besloten een Cadillac tankmotor van 120 pk, aan te schaffen. Een investering van fl. 800,--, niet in kas. Er wordt een beroep op de leden gedaan (ook toen al....).

In mei 1946 wordt een ESG, de PH-117, afgeleverd, uitgeleend door de KNVvL, die alle zweefvliegclubs van zweefkisten voorziet. Na een kraak gaat hij weer terug naar Terlet. Nog drie ESG toestellen volgen. Geen van allen zijn een lang leven beschoren

Dat jaar staat ook tijdelijk, een prestatiekist de PH-80 Minimoa, ter beschikking van de Gooische Zweefvliegclub. 

In 1947 kreeg de GOZC de beschikking over nog twee ESG’s: de PH-137 en de PH-141. In mei van datzelfde jaar werd de PH-141 zwaar beschadigd bij een landing en in juli de PH-137. Beide kisten werden afgeschreven. De techneuten van de club hadden wel érg veel werk te verzetten in die tijd……